Kinderrechten Impact Assessment TikTok: TikTok brengt meer risico’s dan kansen voor kinderen

De overheid heeft laten onderzoeken welke risico’s TikTok mogelijk met zich meebrengt voor kinderen. Dit is gedaan via een zogeheten Kinderrechten Impact Assessment (KIA). Het doel van een dergelijk assessment is om in kaart te brengen of een product of dienst kinderrechten respecteert. In het assessment komen zowel de positieve als de negatieve aspecten van TikTok aan bod. Eerder zijn er ook assessments uitgevoerd op Instagram en Snapchat. Momenteel wordt aan een assessment van Roblox gewerkt.

Positieve aspecten

Uit het assessment van TikTok volgt dat het sociale media platform creativiteit kan stimuleren. Ook vergemakkelijkt TikTok zelfexpressie voor kinderen en kunnen ze hun mening en identiteit verder ontwikkelen. Op TikTok kunnen kinderen ook in aanraking komen met educatieve content. Daarnaast kan TikTok zorgen voor sociale verbinding tussen kinderen.

Risico’s voor kinderen

Naast de positieve aspecten noemt het assessment echter ook meerdere risico’s voor kinderen die TikTok gebruiken. Kinderen kunnen bijvoorbeeld geconfronteerd worden met schadelijke of ongepaste content, zoals video’s over zelfdoding. Ook kunnen kinderen via TikTok in aanraking komen met desinformatie of nepnieuws.

Uit het assessment volgt verder dat aan TikTok privacyrisico’s verbonden zijn. TikTok verzamelt onder meer locatie-, taal- en demografische gegevens van kinderen. Daarnaast gebruikt TikTok veel andere persoonlijke informatie om het algoritme aan te sturen. Dat is zorgwekkend, omdat kinderen vaak niet beseffen wat dit betekent voor hun privacy. Ook is onduidelijk hoe TikTok deze data precies verwerkt. Door deze risico’s kunnen kinderen gemanipuleerd worden, beperkt worden in hun vrijheid van meningsuiting en minder goed toegang krijgen tot betrouwbare informatie. Bovendien kunnen ze ongepast beïnvloed worden, buitengesloten raken of zelfs gediscrimineerd worden.

TikTok brengt voor kinderen ook gezondheidsrisico’s met zich mee. Het gebruik van de app kan het zelfbeeld van kinderen negatief beïnvloeden, waardoor hun zelfvertrouwen afneemt. Daarnaast kan TikTok schadelijk zijn voor de lichamelijke gezondheid, bijvoorbeeld door slaaptekort bij overmatig gebruik of zelfs verslaving, of door deelname aan gevaarlijke ‘challenges’.

Voordelen wegen niet op tegen de nadelen

In het assessment wordt vervolgens een afweging gemaakt tussen de positieve en negatieve kanten van TikTok. De conclusie is dat de mogelijke negatieve aspecten van TikTok zwaarder wegen dan de mogelijke positieve aspecten en het commerciële belang van TikTok. TikTok moet maatregelen nemen om kinderen beter te beschermen. Als belangrijkste maatregel noemt het assessment een adequate mogelijkheid tot leeftijdsverificatie. Andere maatregelen die TikTok zou moeten implementeren zijn aanpassing van het algoritme en het verminderen van manipulatieve technieken.